پیش از آن که به انواع وکلا بپردازیم و به پرسش “چند نوع وکیل داریم؟” پاسخ دهیم، اجازه دهید در رابطه با شغل وکیل، انواع وکالت و انواع وکیل دادگستری توضیحاتی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. در شرایط دیگری شما می‌توانید شخص دیگری را که وکیل دادگستری نباشد، به‌عنوان وکیل خود انتخاب کنید که به این شخص وکیل اتفاقی می‌گویند. به چنین وکلایی که در مراجعه قضایی از حقوق کارکنان دولتی دفاع می کنند، وکیل سازمانی می گویند. براساس قانون حمایت قضایی از کارمندان نیروهای مسلح و دولتی، در صورتی که این کارمندان دولتی از جمله لشگری و کشوری در کارهای خدمتی با مشکلات حقوقی و قضایی مواجه شوند، سازمان محل خدمت مجله خبری وکیل او موظف است متخصصان حقوقی خود را به عنوان وکیل حقوقی برای دفاع از کارمندانی که با مشکل رو به رو شده اند، اختیار کند. در صورت اخیر، در مورد وکالت‌نامه‌های تنظیمی در ایران، وکیل می‌تواند ذیل وکالت‌نامه تایید کند که وکالت‌نامه را موکل شخصا در حضور او امضاء یا مهر کرده یا انگشت زده است. این نوع از وکالت در مواردی که دعوایی کیفری جریان داشته و علیرغم ضروری بودن حضور وکیل، در دادرسی و محاکمات، به دلیل امتناع متهم از اخذ وکیل و یا نداشتن بضاعت مالی برای این کار، وکیلی برای دفاع از متهم وارد پرونده نشده است که در این صورت به تشخیص دادگاه، از بین وکلای دادگستری وکیل رایگان برای او گرفته می‌شود.
- چنانچه شخصی مدعی مالکیت بود و ملک هم در دفتر املاک به نام وی ثبت شده بود و در بازداشت هم نبود، اداره ثبت اسناد و املاک پاسخ را به دفتر اسناد رسمی می فرستد و سند رسمی بر اساس آن به نام خریدار نوشته می شود.
- در همه دادگاه‌ها، طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب کنند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند باید برای آنها امکانات تعیین وکیل فراهم شود.
- علاوه بر مسئله تخصص و دانش حرفه ای ، برخورداری از صلاحیت های اخلاقی توسط وکلا ضروری است .
به عنوان مثال ، وکیل خانوادگی با وکیل دیوان عدالت اداری تفاوت دارد و وکیل کیفری نیز با وکیل فعال در حوزه ملک و قرارداد متفاوت دارد . وکیل تسخیری به نوعی چون وکیل معاضدتی است اما در پرونده های کیفری ورود می کند، به این صورت که در موارد محاکماتی متهم به دلیل عدم بضاعت مالی یا دیر دلایل قادر به گرفتن یک وکیل مناسب برای پرونده خود نیست. در واقع زمانی که هیچ وکیلی به پرونده ورود نکند دادگاه از میان وکلای دادگستری وکیلی را به صورت رایگان برای رسیدگی به پرونده متهم قرار می دهد به وکیلی که به این شکل به پرونده تعلق می گیرد تسخیری می گویند. وکلا برای طرح و اقامه ی دعوی و دفاع در محاکمی اعم از کیفری یا حقوقی باید وکیل دادگستری و دارای پروانه ی معتبر باشند و پذیرش وکالت، غیر از وکلای دادگستری جز درمورد وکالت اتفاقی در محاکم مرقوم مجوز قانونی ندارد. مطابق قانون، افراد تحصیل کرده در رشته های حقوق پس از قبولی در آزمون های ورودی کانون وکلای دادگستری، باید مدتی را در کنار وکیل حقوقی حرفه ای و با تجربه به عنوان کارآموز سپری کنند.
خدمات حقوقی عدل ایرانیان
یکی از مراجعی که می‌تواند پروانه وکالت صادر نماید قوه‌ی قضاییه جمهوری اسلامی ایران است. طبق ماده 683 قانون مدنی، هرگاه متعلق وکالت از بین برود یا موکل عملی را که مورد وکالت است خود انجام دهد یا به طور کلی عملی که منافی و مخالف با وکالت وکیل باشد به جا آورده مثل اینکه مالی را که برای فروش آن وکالت داده بود خود بفروشد وکالت منفسخ می‌شود. طبق ماده 682 قانون مدنی، محجوریت (کودکی، دیوانگی، سفاهت) موکل موجب بطلان وکالت می‌شود مگر در اموری که حجر مانع از توکیل (وکالت دادن) در آنها نمی‌باشد و همچنین محجوریت وکیل مگر در اموری که حجر مانع از اقدام در آن نباشد. وکلا بر مبنای حق‌الوکاله دریافتی از موکلشان، مالیات و سهم کانون وکلا (در مواردی که وکیل عضو کانون‌های وکلا باشد) می‌پردازند. برای این کار وکیل موظف است که بر وکالت‌نامه دریافتی‌اش، تمبر مالیاتی بچسباند که این تمبر مالیاتی منشأ مالیات او در اداره مالیات می‌باشد.
تعیین تعداد کارآموزان وکالت برای کانون وکلا
احتراماً جرائم علیه اموال مانند خیانت_در_امانت ، کلاهبرداری یا سرقت نسبت به اشیایی که نگهداری آن مطابق قانون ، ممنوع و… اگر وکیلی که حق اعتراض به رای دارد قبل از ابلاغ رای به هر دلیل مانند اصل استعفا یا فوت دچار زوال سمت شود بدیهی است که ابلاغ باید به خود موکل صورت گیرد. در موارد سکوت طرفین میزان و نحوه پرداخت حق الوکاله تابع تعرفه‌ای است که توسط رئیس قوه قضائیه تصویب شده است.
برای انجام این کار متقاضی باید درخواست خود را به طور کتبی به کانون وکلای دادگستری تحویل دهد. در جرایمی که رسیدگی به آنها در صلاحیت دادگاه کیفری یک است یا جرائمی که مستلزم پرداخت دیه یا ارش بیش از خمس دیه کامل است و در جرائم تعزیری درجه شش و بالاتر، دادسرا و یا دادگاه اطفال و نوجوانان به ولی یا سرپرست قانونی متهم ابلاغ می نماید که برای او وکیل تعیین کند. در صورت عدم تعیین وکیل یا عدم حضور وکیل بدون اعلام عذر موجه، در مرجع قضائی برای متهم وکیل تعیین می شود. آن دسته از وکلایی که از کانون وکلای دادگستری پروانه اخذ می‌کنند ابتدا به صورت ۲ سال کار آموزی دوره را طی می‌کنند و می‌توانند زیر نظر وکیل سرپرست نسبت به دفاع از حقوق موکل اقدام کنند و پس از طی ۲ سال و همچنین تایید صلاحیت علمی و گزینش‌های مربوطه موفق به اخذ پروانه وکالت پایه یک شوند. در حال حاضر تعداد زیادی از قضات بازنشسته و اعضای هیئت علمی دانشگاههای سراسری که سابقه زیادی در ذمه وکالت دارند با تهران وکیل همکاری می نمایند.